Շումերական պետություններ

Աքքադ

 

Ք.ա. XXIV դարում Միջագետքում հաստատվեցին արևմուտքից ներ թա փան ցած սեմական ցեղերը: Շուտով դրանցից մեկի առաջնորդ Սարգոնը (Ք.ա. 2330–2295 թթ.) նվաճեց Շումերը և հիմնադրեց Աքքադ պետությունը: Նա դարձավ ամբողջ Միջագետքի արքա: Սարգոնը չսահմանափակվեց Միջագետքով: Նա մի քանի խոշոր արշավանքներ կազմակերպեց դեպի Ասորիք և Փոքր Ասիա թերակղզի: Սարգոնը շատ տարածքներ նվաճեց, որի համար ստացավ «Աշխարհի չորս կողմերի արքա» տիտղոսը: Սարգոնի գործն արժանիորեն շարունակեց նրա թոռը՝ Նարամսինը:

 

Օրինաստեղծ արքան

 

Շուրջ 30 տարի Բաբելոնի արքա Համմուրա պին (Ք.ա. 1792–1750 թթ.) մարտնչում էր հարևան երկրների դեմ: Մեկը մյուսի հետևից Համմուրապին կարողացավ հնազանդեցնել նրանց: Սակայն արքան լավ գիտակցում էր, որ զենքով նվաճվածը մի այն զենքով հնարավոր չէ պահպանել: Նորաստեղծ պետությունում անհրաժեշտ էր կարգուկանոն մտցնել: Այդ նպատակով Համմուրապին հրամայեց հավաքել բոլոր գործող օրենքները և ստեղծել միասնական օրենսգիրք: Ստեղծված օրենսգիրքը բաղկացած էր 282 հոդվածից: Այնուհետև օրենսգիրքը փորագրվեց քարակոթողների վրա: Դրանք տեղադրվեցին երկրի տարբեր շրջաններում, որպեսզի օրենսգիրքը հասանելի լինի բոլորին: Ստեղծվեցին դատարաններ, որտեղ արդարադատությունն իրականացվում էր միայն Համմուրապիի օրենսգրքով: Արքան ինքը պետության գերագույն դատավորն էր: Մարդիկ արդեն կարող էին օրենքով պաշտպանվել ազնվականության ոտնձգություններից:

 

Աղբյուր`   www.lib.armedu.am